تعلیم و تربیت در ایران باستان

تعلیم و تربیت در دوره مادها:

از نحوه تعلیم و تربیت رسمی‌ مادها اطلاع دقیقی در دست نیست. اما تا حدی تعلیم و تربیت و اجتماعات مادها را می‌توانیم از کیفیت تعلیم و تربیت هخامنشیان حدس بزنیم زیرا هنگام تسلط بر مادها تمدن آنها را اخذ کردند؛ مادها خط میخی را از آشوری‌ها گرفتند. و الفبای «سی و نه» حرفی را مادها از خطوط میخی آشوری ساختند و این خط از مادها به پارسی‌ها رسیده است مادها سبب شدند که به جای لوح گلی از کاغذ پوستی و قلم استفاده شود.
تعلیم و تربیت در دوره هخامنشیان:
با پیدایش هخامنشی جامعه‌‌ی ایرانی بر اساس اصول مذهبی مشخصی بنا گردید و آموزش و پرورش آن متکی به تجویزات و دستورات مذهبی بود. دین زرتشت و کتاب اوستای او مبانی آموزش و تمدن ایران شد و پیروان آن فضیلت و هنرهای کامل انسانی را می آموختند و برای کسب عادات مردانه وقتی سالم و قوی تربیت می شدند. هدف اصلی آموزش و پرورش ترکیبی از پرهیزکاری، سلامت جسم، وطن‌پرستی و میهن دوستی بود. برای این منظور پسران باید زیر نظر معلمان خصوصی دوره تربیتی خود را همراه با انضباط‌های سخت طی کند. قدرت و اقدام سریع و دقیق در مقابل خطرات، چالاکی در عمل، تحمل سختی‌ و فشار، صبر و از خود گذشتگی و شجاعت در میدان نبرد خبر نکات اصلی آموزش و پرورش در دوران هخامنشیان بود.

داستانی از خشایارشا بزرگ

زمانی که خشیارشا در مسیر لشکرکشی به یونان بود به سارد رسید .یونانیها جاسوسانی به سارد فرستاده بودند تا از تعداد سپاهیان و چندوچون آن آگاه شوند.این جاسوسان اسیر پارسیان شدند و بعد از بازجویی حکم اعدام آنها صادر شد.اما هنگامی که خبراین موضوع به خشیارشا رسید حکم اعدام را تصویب نکرده و خواست که اگر اجرا نشده ،جاسوسان را به نزد او آورند.اسلحه دارها شتافتند و قبل از اعدام جاسوسان را نجات و به نزد شاه بزرگ آوردند.خشیارشا وقتی از نیت جاسوسان آگاه شد دستور داد که تمام پیاده نظام و سواره نظام و... را به آنها نشان دهند و بعد جاسوسان را آزاد کرد و بعد گفت:
"ازکشته شدن سه نفر چیزی از نیروی دشمن نمی کاهد ولی با برگشت آنها به یونان ،یونانیها خواهند دانست که نیروی ما چیست و پس از این آگاهی شاید از جنگ منصرف شوند و بنابراین ما بیهوده خود را خسته نخواهیم کرد."

داریوش بزرگ

متن کتاب ماتیکان فروردین ماه روز خرداد :

متن کتاب ماتیکان فروردین ماه روز خرداد :

به نام دادار هرمزد

ماه فروردین روز خورداد

1 – اشو زرتشت از هرمزد پرسید که برای چه مردمان , ماه فروردین روز خورداد را از دیگر روز ها بزرگتر , بهتر و گرامی تر دارند .
2 – هرمزد پاسخ داد که ای سپیتمان زرتشت , در ماه فروردین روز خورداد , جان جهانیان را آفریدم .
3 – در ماه فروردین روز خرداد , ایر و نیز انیر را بن پیدا بود .
4 - در ماه فروردین روز خرداد , کیومرث اندر جهان پیدایی آمد .
5 - در ماه فروردین روز خرداد , کیومرث ارزور را کشت .
6 - در ماه فروردین روز خرداد , مهری و مهریانی ( مشی و مشیانه ) از زمین فراز رستند .
7 - در ماه فروردین روز خرداد , هوشنگ پیشدادی اندر جهان به پیدایی آمد .
8 - در ماه فروردین روز خرداد , تهمورث اهریمن دروند را به باره کرده برای سی سال .
9 - در ماه فروردین روز خرداد , جم جهان را بی مرگ کرد , پیری ناپذیر کرد .
10 - در ماه فروردین روز خرداد , جم پیمانه ای را که از دوزخ آورده بود اندر جهان به پیدایی آمد .
11 - در ماه فروردین روز خرداد , جم استودانها کَند و به مردمان فرمود کندن , چون آنان فرموده ی جم را دیدند , روز به نوروز کردند و نوروز نام نهادند .
12 - در ماه فروردین روز خرداد , فریدون بخشش جهان کرد .
13 – روم را به سلم داد و توران را به تور و ایرانشهر را به ایرج داد .
14 – و سه دُخت بُخت , خسرو شاه تازیان را به خواست و به زنیِ پسران داد .
15 – سلم و تور نسبت به پدر نافرمانبردار شدند , و ایرج برادر خویش را کشتند .
16 - در ماه فروردین روز خرداد , منوچهر بر کین ایرج بیرون آمد و سلم و تور را به کین ایرج بکشت .
17 - در ماه فروردین روز خرداد , سام نریمان سناویزک دیو را بکشت .
18 - در ماه فروردین روز خرداد , سام نریمان اژدهاک را بکشت .
19 - در ماه فروردین روز خرداد , کیومرث ارزور اهریمن زاده را بکشت .
20 - در ماه فروردین روز خرداد , کیخسرو سیاوشان , افراسیاب تورانی را به کین پدر خویش بکشت .
21 - در ماه فروردین روز خرداد , کیخسرو سیاوشان با شکوه به گرودمان شد .
22 - در ماه فروردین روز خرداد , منوچهر و آرشِ شیوا تیر , سرزمین از افراسیاب تورانی باز ستاندند .
23 - در ماه فروردین روز خرداد , کیخسرو سیاوشان , پادشاهی را لهراسپ بسپارد و خود به پیروزگری به گرودمان شد .
24 - در ماه فروردین روز خرداد , زرتشت اسپیتمان به بینش و همپرسگی هرمزد خدای رسید .
25 - در ماه فروردین روز خرداد , زرتشت اسپیتمان دین مزدیسنان را از هرمزد خدای پذیرفت .
26 - در ماه فروردین روز خرداد , کِی گشتاسپ شاه از زرتشت دین پذیرفت .
27 - در ماه فروردین روز خرداد , هجده چیز به هجده سال به خسرو هرمزان رسید .
28 - در ماه فروردین روز خرداد , بهرام ورجاوند از هند به پیدایی آید .
29 - در ماه فروردین روز خرداد , پشوتن گشتاسپان از کنگدژ به ایرانشهر آید و دین مزدیسنان را رایج کند .
30 - در ماه فروردین روز خرداد , هوشیدر زرتشتان به بینش و همپرسگی هرمزد خدای رسد و دین مزدیسنان را از هرمزد خدای به یکبار بیاموزد و از بر کند و خورشید را به میان آسمان به نیمروز ده شبانه روز بازگیرد , و مردمان را نسبت به دین مزدیسنان بی گمان کند و هزاره هوشیدر را بُن آغاز باشد , و آن زرتشت به سر بُود .
31 - در ماه فروردین روز خرداد , سام نریمان اژدهاک را بکشد و خود در هفت کشور به خدایی بنشیندند , چندی پس کیخسرو بدو پدیدار آید و سام را به کیخسرو بسپارد .
32 – پنجاه و هفت سال کیخسرو , هفت کشور خدای بود و سوشیانس موبدان موبد بود .
33 – و پس از آنکه گشتاسپ شاه را کالبدمند کند , کیخسرو پادشاهی را به گشتاسپ سپارد و سوشیانس موبدان موبدی را به زرتشت پدر خویش سپارد .
34 - در ماه فروردین روز خرداد , هرمزد خدای رستاخیز و تن پسین کند , آنگاه جهان بی مرگ و پیری ناپذیر و بی رنج و بی پتیاره بُود .
35 – اهرمن با دیوان و دروجان و اهریمن زادگان و ساستاران ( = فرمانروایان ستمگر ) و کیگان ( پیشوایان دینی دشمن زرتشت ) و کُرپان ( = روحانیان پیش از زرتشت ) ناکار شوند , آزدیو همه ی دیوان و دروجان را به خورد و سروش اهلو آزدیو را ناکار بکند .
36 – هرمزد خدای اهریمن را بزند و گیج و ناکار بکند .
37 – به گونه ای که پیش از آن نه گنامینو و نه دام و دهش او بر زمین پاینده نبُوند .
38 – اهریمن را به همان سوراخی که اندر تاخت , برند . سر ببند و دوزخ را به هفت فلز گداخته انبار کنند .
39 – این زمین باز به ستاره پایه شود و گرودمان از آن جای که هست باز به ستاره پایه آید و همه جا گرودمان بشود .
40 – مردم بی مرگ و پیری ناپذیر بشوند , که پس از آن خورش ( غذا ) نباید کردن .
41 – و اگر کسی گوشت خورده است , او را به سن چهل ساله برانگیزند و اگر کسی گوشت نخورده است , او را به به سن پانزده ساله برانگیزند .
42 – آنان را از جای برانگیزند که جانشان از تن بشد .
43 – هر مرد که او را زن نیست , سپندارمذ , او را زن دهد و هر زن که او را شوی نیست , هرمزد او را شوی دهد .
44 – اندر پنجاه و هفت سالگی برای فرزند زایشی بُود .
45 – آن مرد را که هرگز زن نکرد و ان زن را که هرگز شوی نکرد , پس از آن بیش هرگز فرزند زایشی نبُود .
46 – مرد و زن یکی با دیگری آسایند , ولی آنان را فرزند زایشی نبُود .
47 – و به همه گاه ( زمان ) سیر و آسوده باشند و آنان را به خورش چیزی نیز آرزو نباشد و جهان , پاک بشود و مردم همیشه بی پتیاره و زیان و همیشه بی مرگ بشوند .
فرجام یافت به درود و شادی و رامش , شاد و اهلر و فرخ و دیر زیوش و پیروزگر و کامروا و کام انجام باد , کسی که این را نوشت و کسی که خویش را و نیز برای کس دیگر بخواند و کسی که کار فرماید .

ایدون باد , ایدون تر باد

محیط آموزشی سازنده چیست؟

منظور از محیط آموزشی سازنده چیست؟ آیا به راستی این مهم می تواند در شکوفایی و رشد استعدادهای دانش آموزان به اندازه زیادی مؤثر باشد؟ آیا منظور از محیط آموزشی، صرفا فضای آموزشی است یا گزینه هایی دیگر هم در آن اثر می گذارد؟

 

ویگوتسکی یکی از معروف ترین نظریه پردازان رشد شناختی معتقد است: «کنش متقابل میان یادگیرنده و محیط اجتماعی او اهمیت بسزایی دارد.» او بر این باور بود که رشد ذهنی کودکان، عموما به مردمی که در دنیای اطراف آنها زندگی می کنند، وابسته است و افراد بسیاری  اندیشه ها، نگرشها و ارزشهای خود را در تعامل و رابطه متقابل با دیگران ارتقا می دهند.

ورزش در ایران باستان

مورخین و دانشمندان و فرهنگیان مانند هرودت گزنوفون استرابون و افلاطون و غیره همه از حسن روش تعلیم و تربیت ایرانیان عصر خود تمجید نموده و ستایش کرده اند. حتی در السنه اروپائیان امروز تربیت و انضباط پارسهای قدیم ضرب المثل دیسیپلین و تربیت نظامی است.

در تورات و انجیل از دانش و هنر و هوش ایرانیان آیات بسیار مندرج است. کتابخانه و دانشگاههای ایران باستان معروف جهان بوده و پناهگاه دانشمندان دنیای عصر خود به شمار می رفته است.دکتر ادولف راپ آلمانی که یکی از دانشمندان معروف علم تعلیم و تربیت است از قول نویسندگان یونان و رم قدیم در کتاب خود به نام مذهب و آداب ایرانیان باستان می نویسد یکی از چیزهایی که موجب ترقی جسم و روح و تهذیب اخلاق ایرانیان باستان بود: روش صحیح تعلیم و تربیتی بود که جوانان آنها بدون هیچ عذری می بایست آنرا فرا گیرند.این تربیت جوانان ایرانی را شجاع و نیرومند و میهن دوست بار می آورد و آنانرا در زندگی باهوش، ساعی، راستگو و درستکار می ساخت.

تاریخ پزشکی در دوره ساسانی

تاریخ پزشکی در دوره ساسانی                 

زمانی که زرتشت که خود نیز یکی از پزشکان برجسته عهد باستان ایران می باشد پا به عرصه وجود می گذارد، قرنها یا هزاران سال بوده که این دانش در ایران زمین رواج داشته است.

 بر طبق آیین و فرهنگ ایرانی نابود کننده تمام بدیها ،پلیدیها و کژاندیشی ها و زشتی ها همان کلام ایزدی (مانتره) است. نامهای خداوند(صد و یک نام خدا) مانتره می باشد. گاتها مقدس مانتره می باشد. یسنا مانتره می باشد ،‌ نماز مانتره می باشد ‌،اندیشه نیک،‌ گفتار نیک،‌ کردار نیک مانتره می باشد. تمام آموزشهای زرتشت مانتره می باشد. نیاکان ما معتقد بودند و ما نیز معتقدیم و ایمان داریم هرگاه که روح و روان و اندیشه سالم و شاداب است ، تن و بدن و زندگی نیز سالم و شاداب است. و هرگاه روح و روان و اندیشه رنجور و افسرده باشد تن و بدن و زندگی هر چقدر که قوی باشد رو به سستی می گذارد. و یکی دیگر از این درمانبخشها فراگیری دانش و ادب برای رسیدن به کمال انسانی می باشد.

آریان ها , شعبه ایرانی آنها

آریان ها یکی از شعب مردمان هندواروپایی اند . از حیث تحقیقاتی که راجع به مردمان هندواروپایی میشود شعبه آریانی شعبه اولی است زیرا اثار تاریخی و ادبی انها از قرن ۱۴ ق.م شروع شده, در صورتی که اثار ادبی یونانی و ایتالیایی بالنسبه جوان تر و اثار ادبی پنج شعبه دیگر نسبت به اثار یونانی و ایتالیایی هم خیلی تازه تر است .

آریان ها بعد از جدایی از مردمان هند و اروپایی به طرف جنوب رفته باز به شعبه هایی تقسیم شده اند : شعبه هندی , شعبه ایرانی , شعبه سکائی .

راجع به احوال مردمان آریانی در اعصار قبل از تاریخ انها ( یعنی اعصاری که راجع به انها نوشته ای بدست نیامده ) اطلاعات زیاد و محققی در دست نیست .

با وجود این انچه از تحقیقات علما حاصل شده این است : اولا این سوال پیش می اید که کی آریان ها از سایر مردمان هندواروپایی جدا شده اند ؟ بعد از جدا شدن کجا بوده اند و ایا با هم میزیستند یا جدا از هم ؟ راجع به سوال اولی عقیده محققین چنین است که نمیتوان تاریخ محققی معین کرد ولی موافق موازین علمی جدا شدن آریان ها از مردمان هندواروپایی باید لااقل در حدود سه هزار سال ق.م باشد .

راجع به سوال دوم و سوم تقریبا معلوم است که آریان های هندی و ایرانی اکثرا به طرف اسیای وسطی رفته و مدت ها در انجا زندگانی کرده اند . در باب مساکن انها بین علما اختلاف نظر بود ولی حالا بیشتر بر این عقیده اند که ما بین رود آمویه و سیحون میزیستند .

راجع به شعبه سکائی اطلاعات خیلی کم است زیرا اثار ادبی از انها بدست نیامده . اطلاعات راجع به انها همان چیزهایی است که از کتیبه های قدیم ما و نوشته های مورخین یونانی . حفریات در قبرهای انها استنباط شده و چون مربوط به ازمنه تاریخی است در ضمن مطالب راجع به این زمان ها گفته خواهد شد .

عجالتا همین قدر راجع به انها باید دانست که این ها مردمانی بودند قوی و سلحضور و غالبا صحراگرد و در ازمنه تاریخی مردمان سکائی از درون اسیای وسطی تا رود عظیم دانوب منتشر بودند . در ضمن تاریخ قدیم ایران مکرر به این مردمان بر خواهیم گشت .

آریان های هندی و ایرانی پس از ان که مدت ها با هم زندگی کردند از اسیای وسطی مهاجرت کرده به باختر امدند و از انجا شعبه هندی به طرف هندوکش رفته به دره پنجاب هند سرازیر شدو شعبه ایرانی به طرف جنوب و غرب متمایل شده در فلات ایران منتشر گردید .

از این جا معلوم است که اسم ایران از اسم این مردمان است زیرا اانها خود را آیریا می نامیدند که به معنی نجیب یا با وفا است . اسم ایران هم در سابق آیران بوده که بعدها ایران شده است .

پارسیان دژ

استاتیرا

یاد ایام قدیم به خیر....

خوشبختی و آرامش را در ساده زیستی و سختی هایش یافتم .

یاد ایام قدیم به خیر....

آشوری ها